Thông tin chung
Cây Vấn vương - Galium aparie ảnh theo .sbs.utexas.edu
|
Tên thường gọi: Vấn vương
Tên khác:
Tên tiếng Anh: Cleavers, Clivers, Goosegrass, Stickywilly, Stickyweed, Catchweed, Robin-run-the-hedge and Coachweed
Tên khoa học:
Galium aparine L.
Thuộc họ Cà phê - Rubiaceae
Mô tả
Cây thảo phân nhánh nhiều, sống hằng năm, mọc bò và leo cao 3-5m; thân có 4 góc, có gai nhọn dạng móc. Các lá của vòng (6-8) cũng lớm chớm những gai móc nhỏ hướng về chiều ngược lại ở mặt trên của phiến và trên các mép lá. Cụm hoa xim cao 3-4cm ở nách lá, có cuống; hoa trắng và lục nhạt. Quả màu đen, có hai hạt, to 2-3 mm, phủ lông mọc dày dạng móc.
Ra hoa tháng 11.
Bộ phận dùng
Rễ và toàn thân - Radix et Herba Galii Aparines.
Nơi sống và thu hái
Loài phân bố ở châu Âu, châu Á. Ở nước ta, cũng chỉ gặp ở vùng núi cao Sapa (Lào Cai) và Ðà Lạt (Lâm Ðồng). Thu hái rễ cây quanh năm, phơi khô.
Thành phần hóa học
Các bộ phận của cây Vấn vương ảnh theo caliban.mpiz-koeln.mpg.de
|
Có glucosid asperulosid và các acid citric, malic, tannic.
Tính vị, tác dụng:
Rễ có vị cay, tính ấm; có tác dụng khư phong thông lạc, tán ứ giảm đau và cũng có tính lợi tiểu, làm ra mồ hôi, chống bệnh scorbut và giúp ăn ngon
Trong Đông y cho rằng rễ vấn vương có vị cay, tính ấm có công năng khư phong thông lạc, tán ứ, giảm đau, lợi tiểu, làm ra mồ hôi, chống bệnh Scorbut và giúp ăn ngon miệng. Toàn cây có vị đắng, chát, tính bình, có công hiệu thanh nhiệt, giải độc, lợi niệu, tiêu thũng, khứ ứ, chỉ thống.
Công dụng, chỉ định và phối hợp
Vấn vương được sử dụng làm thuốc trị bệnh khá rộng rãi, chẳng hạn như ở Pháp cây được sử dụng để trị bệnh rối loạn tuần hoàn, bệnh hoàng đản, viêm màng phổi, viêm tuyến tiền liệt và các rối loạn của nó. Ngoài ra còn được dùng trị chứng tăng bạch huyết và sử dụng đắp ngoài trị ung thư... Hay ở Trung Quốc cũng sử dụng rễ trị viêm khớp do phong thấp, thấp khớp gối, tâm lực suy kiệt, lưng cơ tổn thương, lao lực đau lưng, đòn, ngã tổn thương. Toàn cây còn được sử dụng chữa phụ nữ kinh nguyệt không đều, cảm nhiễm niệu đạo và bệnh ngoài da...
Các bài thuốc chữa bằng rễ Vấn vương
Trị chứng khớp sưng đau: Lấy rễ cây vấn vương 15-0g, sắc lấy nước chia 2-3 lần uống trong ngày.
Trị mắc chứng hoàng đản: Rễ cây vấn vương 15-20g, sắc uống ngày 1 thang, chia 2-3 lần.
Trị đòn ngã tổn thương: Rễ vấn vương sắc uống, bã đắp vùng chấn thương. Lưu ý chỉ sử dụng trong chấn thương phần mềm sau khi đã được xác định.
Trị kinh nguyệt không đều: Lấy cả cây vấn vương 20-30g sắc lấy nước thuốc uống, chia 2-3 lần trong ngày.
Phòng trị bệnh ngoài da: Lấy toàn cây chừng 30-50g nấu lấy nước tắm rửa hằng ngày.
Nguồn: Y học cổ truyền Tuệ Tĩnh, Báo Sức khỏe & Đời sống