Orchid collection hobby

Thông thường người ta mói đầu chơi lan vì lòng yêu thích loài hoa cao quý, mầu sắc rực rỡ, hương thơm thanh khiết dịu dàng hay nồng nàn ngào ngạt lại thêm lâu tàn. Do đó khi mới chơi người ta thường chọn những loài, những giống có đủ yếu tố sau đây:

- Mầu sắc rực rỡ

- Nhiều hoa

- Lâu tàn

- Hương thơm

Dựa theo thị hiếu của người mua, với kỹ thuật gieo hạt, cấy mô, ghép giống được kỹ nghệ hóa, các vườn lan thương mại đã tung ra thị trường hàng ngàn hàng vạn cây lan cùng một mầu sắc như nhau. Vì vậy có nhiều cây lan như những cây Cattleya lai giống chẳng hạn, dù rằng ở Florida, California, hay Nhật Bản, Đài Loan hay Việt Nam cũng đều có cả. Như vậy cây lan đó tuy có đẹp nhưng không còn giá trị vì gần như ai ai cũng có.

Cũng vì thế người ta đi tìm nhưng cây khác lạ thí dụ như:

1. Những giống lan nguyên thủy (species) có những bông hoa khác lạ về mầu sắc hay hình dáng

Những giống lan này thường thường vì không ưa thay chậu, chậm tăng trưởng và hay chết vì không chịu tưới bón quá nhiều hay khó trồng như: Disa

Disa uniflora

Disa cardinalis

2. Những giống lan nhỏ như: Masdevallia, Pleuratholis, Schoenorchis

Masdevallia santa inesae

Masdevallia Falcon sunrise

Pleurothalis sheidi

Schoenorchis fragans

3. Những giống lan Cymbidium lá nhỏ như: Cymbidium dayanum, Cymbidium ensifolium

Cymbidium goeingii

Cymbidium ensifolium

4. Những giống có lá sọc đắt giá như: Neofinettia falcata giá bán từ $60-2000 tùy theo cây to nhỏ, sọc nhiều hay ít

Cây Paphiopedilum insigne var. "Doris Duke của Bill Thoms gồm hai bông hoa và 16 nhánh với giá 30.000 US$ và nghe đồn rằng một nguời Nhật đã trả 36.000$ để mua cho bằng được cây này.

5. Những giống biến dạng hay dị dạng, một vài giống lan này khó lòng cấy hạt hay cấy mô do đó không thể sản xuất hàng loạt, chỉ có một cách duy nhất là tách nhánh mà những cây này có khi phải 5-10 nhánh hay củ mới sống nổi cho nên giá rất đắt.

Ba sơn tú lan

Viễn đông kỳ điệp

6. Những giống hiếm quý như những cây lan đặc hữu mới tìm ra được

Ví dụ: Paphiopedilum vietnamense, Paphiopedilum hangianum, cây Paphiopedilum thaiorum của Thái Lan và cây Phramipedium kovachii của Peru v.v...

Paphiopedilum vietnamense

Phragmipedium kovachii

7. Những cây lan có hương thơm ban ngày

Như Anguloa clowesi mầu vàng rực rỡ lai thêm hương thơm ngào ngạt như hương sen, Stanhopea occulata tuy chỉ 3 ngày hoa đã tàn, nhưng nếu cây lớn nhiều dò nở liên tiếp có thể dài tới 2-3 tuần lễ, hương thơm còn hơn vanille hay cacao v.v... Hoặc những giống có hương thơm vào ban đêm Angraecum sequipedale, Angreacum eburneum, Vanda denisoniana v.v…

Anguloa clowesii

Stanhopea occulata

Angraecum sesquipedale

Vanda denisoniana

8.Những cây lan thật lớn như Dendrobium speciosum, Arundina graminifolia Gramatophyllum speciosum.

Dendrobium speciosum "Don Brown"

Arundina graminifolia

Grammatophyllum speciosum

Nói tóm lại tuy cùng là một thú vui chơi, nhưng ý kiến và sở thích mỗi người một khác. Tuy nhiên mỗi loài lan đòi hỏi những điều kiện khác nhau như thời tiết, địa điểm, tài chánh và nhất là sự hiểu biết về kỹ thuật nuôi trồng.

Hoàng Phù Hưng