Hoa của Phyllagathis phamhoangii trong tự nhiên. Photo by Pham VT
Các nhà nghiên cứu thực vừa công bố một loài mới cho khoa học gồm có Phạm Văn Thế đến từ Viện Sinh thái và Tài nguyên Sinh vật, Vũ Tiến Chính từ Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam), Ranil Rajapaksha từ ĐH Peradeniya (Sri Lanka), Trịnh Ngọc Bon từ Viện nghiên cứu Lâm sinh (Viện Khoa học Lâm nghiệp), Leonid Averyanov từ Viện Thực vật Komarov (Nga) và Nguyễn Thị Liên Thương từ ĐH Thủ Dầu 1.
Phyllagathis phamhoangii trong tự nhiên. Photo by Pham VT
Loài mới này được đặt tên là Me nguồn phạm hoàng hộ - Phyllagathis phamhoangii V.T.Pham, T.C.Vu & Ranil. Đây là một trong những loài thực vật được đặt tên theo tên của GS. Phạm Hoàng Hộ, tác giả của nhiều bộ sách chuyên khảo về thực vật trong đó có bộ "Cây Cỏ Việt Nam" đã và đang được sử dụng bởi hầu hết các sinh viên, giảng viên, nhà nghiên cứu thực vật trong và ngoài nước. Ông đã mất ở tuổi 86 vào đầu năm 2017.
Hoa của Phyllagathis phamhoangii. Photo by Pham VT
Me nguồn phạm hoàng hộ là loài cây thân rễ, có chiều cao cả lá khoảng 25 cm, cụm hoa mọc vượt trên lá có màu hồng tươi, thân rễ dạng củ có nhiều lông cứng. Loài này mọc trên vách đá ẩm ở Quảng Nam và Quảng Bình.
Thân rễ nhiều lông của loài Phyllagathis phamhoangii. Photo by Pham VT.
Hiện tại khu vực tìm thấy loài mới cho khoa học này đang bị tác động mạnh do không nằm trong rừng đặc dụng. Thường bị khai thác gỗ chọn, khai thác lâm sản ngoài gỗ. Do đó nhóm tác giả đề nghị tình trạng bảo tồn của loài này ở cấp độ VU - Sắp nguy cấp do môi trường sống bị đe doạ, khu phân bố hẹp, số lượng cá thể ít và nguy cơ bị khai thác làm cảnh.
Cũng ở khu vực phân bố này, năm 2012 các nhà nghiên cứu gồm Phạm Văn Thế và cộng sự đã phát hiện ra loài cây cảnh rất đẹp đó là Cẩm cù cuống dài Hoya longipedunculata
Me nguồn phạm hoàng hộ được công bố trên tạp chí chuyên ngành Phytotaxa, tập 314 (số 1) ngày 21 tháng 7 năm 2017.