Hoa loài Giác đế bân - Ảnh Trịnh Ngọc Bon
Loài thực vật mới được đặt tên là Giác đế bân Goniothalamus banii thuộc họ Na Annonaceae
Đây là một loài cây bụi nhỏ, cao đến 4 m, thân có 3-4 cạnh dọc thân, không phân cành, tất cả các bộ phận đều có mùi thơm.
Cây mang lá loài Giác đế bân - Ảnh Phạm Văn Thế
Lá đơn, mọc cách, thuôn dài, 30-50 (80) cm, rộng 5-12 (20) cm, nhẵn cả hai mặt, có mũi dài 1-2 cm, đáy tròn, gân bên 22-30 (35) cặp, lõm mặt trên, nổi rõ ở mặt dưới, cuống lá dài 1-2 cm, không lông.
Quả loài Giác đế bân - Ảnh Trịnh Ngọc Bon
Cụm hoa xim ở nách lá già, hoặc ở những nách đã rụng, mang 1-3 hoa, rất thơm, cuống 2-6 mm; lá bắc 3 cái, hình trứng rộng, 3-5x1-2 mm.
3 lá đài trong, màu xanh, hình tam giác, 15x8 mm, lông rải rác ở hai mặt, 3 cánh hoa ngoài, hình mác , màu vàng hoặc đỏ mặt trong, mặt ngoài màu xanh, 30-50 x 5-6 mm, có lông thư hai mặt. 3 cánh hoa bên trong, hình trứng đến hình tam giác, 10-20(30)x4-5mm, màu hồng, có lông rải rác.
Nhị hoa 80-85 cái, hình chữ nhật hoặc trụ, cao 3mm, bao phấn có những ô nhỏ, có cơ để mở, đỉnh tròn. Bộ nhụy với lá noãn rời, có lông mềm, mỗi lá noãn chứa 1-2 noãn, noán hình bầu dục hay hình chữ nhật.
Quả loài Giác đế bân - Ảnh Trịnh Ngọc Bon
Tên loài thực vật này được đặt theo tên của cố GS.TSKH Nguyễn Tiến Bân. Chúng được phát hiện dưới tán rừng thường xanh phục hồi mưa mùa nhiệt đới ở đất thấp thuộc Khu Bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên Thanh Hoá
Chi tiết bài báo được công bố trên tạp chí chuyên ngành Thực vật Nordic của Thuỵ Điển. http://www.nordicjbotany.org/accepted-article/goniothalamus-banii-sp-nov-annonaceace-new-species-thanh-hoa-Vietnam
Cành mang hoa loài Giác đế bân - Ảnh Trịnh Ngọc Bon