Tên Khoa học: Lithocarpus podocarpus ChunTên tiếng Anh: Tên tiếng Việt: Sồi quả chuông; Dẻ đá kim giaoTên khác:
Đặc điểm nhận dạng: Cây gỗ trung bình, thường xanh, cao 20 m, đường kính 40 cm. Cành non không có lông. Lá hình bầu dục thuôn đến hình mũi mác, cỡ 7-12 x 3-4,5 cm, chóp lá thành mũi ngắn, gốc lá tù hay hình nêm; mép nguyên; gân bên 9-13 đôi, cong ở gần mép; cuống lá dài 1-1,5 cm. Cụm hoa không phân nhánh, đơn tính. Hoa đực tập trung thành bó 3 hoa, có bao hoa hình chuông xẻ 5-6 thuỳ, có nhụy lép; nhị 10-12. Gié cái dài 8-10 cm; hoa cái chụm thành bó 3-5 hoa nhưng chỉ 1 phát triển thành quả; bầu 3 ô, mỗi ô chứa 2 noãn. Đấu có cuống ngắn 3-5 mm, hình chén, rộng 1,2-1,5 cm, phía trong có lông mềm, mặt ngoài có các vảy xếp thành 6-7 vòng đồng tâm; đấu cao bằng 1/3-1/2 hạch. Hạch (hạt) hình bán cầu cụt ở đáy, cao 1 cm, đường kính 1,3-1,5 cm.
Sinh học và sinh thái: Ra hoa tháng 5. Cây trung tính, khi non chịu bóng, mọc rải rác trong rừng cây lá rộng trên đất nhiều mùn và ẩm ướt.
Phân bố:
- Trong nước: Quảng Ninh (Yên Tử).
- Thế giới: Trung Quốc.
Giá trị: Gỗ cứng và nặng, dùng trong xây dựng nhà cửa, làm cầu, trụ mỏ, nông cụ. Hạt chứa nhiều tinh bột.
Tình trạng: Loài có nơi cư trú ở Việt Nam rất hẹp (< 20 km2), mới chỉ gặp ở dãy núi Yên Tử (Quảng Ninh). Bản thân loài cũng bị khai thác lấy gỗ.
Phân hạng: EN B1+2b,c,e.
Biện pháp bảo vệ: Không chặt đốn những cây trưởng thành còn sót lại ở điểm phân bố.
Tài liệu dẫn: CGKT: 358; CGR, 6: 164; VFT: 287.