Tên Khoa học: Hopea ferrea Pierre
Tên tiếng Anh:
Tên tiếng Việt: Chò kiền kiền; Săng đá; Săng đào; Sao tía; Sao đá
Tên khác: Hopera exalata auct. non Lin, Yang & Hsue;

Đặc điểm nhận dạng: Cây gỗ lớn, thường xanh, cao 20-35 m, đường kính 80 cm hay hơn; thân thẳng, hình trụ, tán hình cầu; vỏ màu xám hay nâu rỉ sắt, nứt dọc sâu. Lá đơn, hình trứng, đỉnh nhọn, gốc tròn, nhắn ở hai mặt, dài 4-6 cm, rộng 2-4 cm; lá kèm sớm rụng. Cụm hoa hình chuỳ, mọc ở đỉnh cành. Hoa mầu trắng. Quả hình trụ nhỏ, màu nâu sẫm hay đen, dài 8-12 mm, rộng 3-5 mm, có 5 cánh, trong đó 3 cánh ngoài nhỏ hơn và có lông; 2 cánh trong lớn hơn, dài 30-38 mm, đỉnh tròn, gốc thon và có 7 gân song song.

Sinh học và sinh thái: Mùa quả tháng 3-4. Cây mọc trong rừng nhiệt đới thường xanh, ở độ cao dưới 700 m. Thường mọc lẫn với Gụ mật, Dầu trà beng, Vối thuốc, Chiêu liêu, đôi khi tạo thành các đám rừng gần thuần loại.

Phân bố:

- Trong nước: Gia Lai, Đắk Lắk, Ninh Thuận, Đồng Nai, Bà Rịa -Vũng Tàu, An Giang, Kiên Giang.

- Thế giới: Mianma, Thái Lan, Lào, Campuchia, Malaixia.

Giá trị: Cây cho gỗ rất cứng, có giác lõi phân biệt, thớ mịn, dễ bị nứt khi khô. Gỗ được dùng trong xây dựng và đóng đồ gia dụng. Thân có nhựa màu vàng, thơm.

Tình trạng: Do cây cho gỗ tốt nên đang bị khai thác mạnh. Nơi cư trú ở nhiều điểm như Cheo Reo (Gia Lai), Cà Ná (Ninh Thuận), Biên Hoà (Đồng Nai)... đã bị xâm hại nặng nề. Hiện có lẽ chỉ còn ở Vườn Quốc gia Yok Đôn (Đắk Lắk) là còn nhiều cây Săng đào.

Phân hạng: EN A1c,d + 2c,d, B1 + 2c,d,e

Biện pháp bảo vệ: Cần tích cực bảo vệ rừng Săng đào trên núi Yok Đôn, Vườn Quốc gia Yok Đôn để giữ giống, lấy hạt và phát triển trồng Săng đào sau này.

Tài liệu dẫn: CCVN, 1: 545; CGR, 4: 126; VFT: 133; WLTT: 268; SĐVN(2007):173