Tên Khoa học: Andrographis paniculata (Burm.f.) Nees
Tên tiếng Anh:
Tên tiếng Việt: Xuyên tâm liên; Công cộng, Nguyễn cộng
Tên khác:

Cây nhỏ sống 1 - 2 năm, mọc thẳng đứng, có thể cao đến 1m. Thân vuông, phân nhánh nhiều, các cành mọc theo 4 hướng. Lá mọc đối, có cuống ngắn, phiến lá hình trứng, dài 4 - 6cm.

Hoa nhỏ, màu trắng có điểm hường, mọc thành chùm ở nách lá hay ở ngọn cành. Quả nang dài 16mm, rộng 3,5mm. Hạt hình trụ, thuôn dài, màu nâu nhạt.

Phân bố ở Ấn Độ, Xri Lanca, Trung Quốc (Hải Nam) và Việt Nam. Ở Việt Nam, cây mọc hoang ở Đắc Lắc, An Giang… và thường được trồng ở nhiều vườn thuốc.

Cây mọc hoang ở rừng ẩm. Cây trồng bằng hạt vào mùa xuân, sinh trưởng nhanh, sau 80 - 90 ngày đã được thu hoạch.

Xuyên tâm liên có tính kháng sinh mạnh đối với nhiều loại vi trùng. Nó còn làm tăng khả năng thực trùng của bạch cầu. Nó có tác dụng giảm đau tương tự aspirin và làm hạ huyết áp nhưng không gây tai biến gì.

Thường được dùng trị cảm sốt, cúm, trị ho, viêm họng, viêm phổi, sưng amygdal, viêm đường tiết niệu, viêm âm đạo, viêm loét cổ tử cung, khí hư, đau bụng kinh, viêm nhiễm đường ruột (lỵ trực trùng, nhiễm độc thức ăn, sình bụng, sôi bụng, iả chảy, bệnh tướt của trẻ em), huyết áp cao, đau nhức cơ thể, tê thấp, mụn nhọt, vết thương giải phẫu, bỏng. Dùng ngoài giã đắp mụn nhọt, ghẻ lở và rắn cắn. Cũng được dùng để chữa bệnh cho gia súc, gia cầm (sốt, bệnh phổi, ỉa chảy, lỵ, bệnh toi gà…). Liều dùng 10-20g toàn cây sắc uống. Tán bột uống mỗi ngày 2 - 4g, chia làm 2 - 3 lần. Dùng ngoài không kể liều lượng,  giã đắp hoặc nấu nước rửa. Có thể chế thuốc mỡ để bôi.

Hiện nay, xuyên tâm liên là một trong những cây thuốc được thế giới đưa vào nghiên cứu chữa bệnh Aids.