Tên Khoa học: Adenanthera pavonina var. pavonina L.Tên tiếng Anh: Tên tiếng Việt: Trạch quạch; Muồng cườm, Cườm rắnTên khác:
Cây gỗ có kích thước nhỏ hoặc cao tới 15m; nhánh màu nâu sẫm, có lông mịn tới không lông. Lá có cuống dài 3 - 13cm, không có tuyến; trục lá lông chim 6,5 - 25cm. Lá lông chim (1) 3 - 6 đôi, có trục dài 3,5 - 14cm, không có tuyến. Lá chét 6 - 16, mọc so le, dài cỡ 2 - 3cm, rộng 1 - 1,5cm, hình bầu dục hay trái xoan - bầu dục hoặc hình đàn lia.
Cụm hoa có cuống và mọc đứng, thành chùm dạng bông ở nách những lá phía ngọn. Hoa có đài hợp với 5 răng nhỏ, cánh hoa thuôn ngọn giáo, cao 3 - 4,5mm; nhị 10, rời nhau; bầu phủ lông tơ. Quả đậu nâu, dài 15 - 20cm, rộng 13 - 16mm; mảnh vỏ mỏng, dai để lộ vỏ quả trong bóng loáng, màu vàng vàng; hạt dạng bầu dục, gần tròn, bóng loáng, màu đỏ hồng điều, dài và rộng cỡ 8mm.
Thứ này mọc hoang ở Ấn Độ, Xri Lanca và Mianma. Được trồng ở các xứ nhiệt đới. Ở Việt Nam, có gặp từQuảng Ninh, Thừa Thiên - Huế vào Kon Tum, Gia Lai, Đắc Lắc, Lâm Đồng và các tỉnh Đông Nam Bộ. Cũng được trồng làm cây xanh đường phố (Kon Tum) và cây cảnh trong các công viên.
Cây mọc trong rừng rậm thường xanh miền núi ở độ cao 400 - 500m lên tới 800 - 900 m. Cây ưa sáng, thường gặp ở tầng cao. Sinh sản bằng hạt tốt ở rừng có tán che thưa; tái sinh kém trong rừng kín. Cây chịu hạn tốt. Tốc độ sinh trưởng trung bình.
Mùa hoa tháng 2 - 3 trở đi, mùa quả từ tháng 8 - 9.
Gỗ có dác nâu xám, lõi nâu vàng, thuộc loại gỗ cứng, nặng, dễ gia công, mặt cắt nhẵn và bóng, sắc gỗ tươi đẹp, dùng làm đồ dùng gia đình cao cấp, báng súng, đồ mỹ nghệ. Gỗ có màu nhuộm vàng; cũng được dùng sắc nước uống tăng lực.
Nhân hạt chứa 24% dầu. Ở Giava được dùng để ăn. Hạt đỏ tươi, đẹp, dùng làm đồ trang sức như cườm đeo cổ, vòng tay cho trẻ em. Ở Ấn Độ, hạt được dùng làm thuốc chữa nhọt, viêm; còn ở Giava, hạt nghiền ra dùng đắp làm mưng mủ mụn nhọt, chống đau nửa đầu, thấp khớp; ở Thái Lan, hạt cũng được dùng trị vết thương nhiễm trùng và áp xe.
Lá chứa alcaloid cũng được sử dụng làm thuốc ở Ấn Độ và Malaixia. Nước sắc lá dùng trị thấp khớp mạn tính, thống phong, đái ra máu.
Cây được trồng nhiều làm cảnh và lấy gỗ.